De Kockengense Molen
De Kockengense Molen is een wipmolen iets ten zuiden van het dorp Kockengen, in de Nederlandse provincie Utrecht.
De molen is in 1653 gebouwd en heeft tot 1960 de polder Kockengen op windkracht bemalen. Na 1962 is de molen als reservegemaal gaan dienen voor een groter gebied waarbij enkele polders zijn gecombineerd. Sinds 1963 is de molen eigendom van de
Stichting De Utrechtse Molens.
Het zgn. 'cope'landschap
Er is veel bekend rondom de historie van de molen en van de molenaars. Maar soms moeten we het hebben van vermoedens, omdat niet alles is terug gevonden. Zo wordt er vermoed dat de polder achter de molen is ontstaan rond het jaar 1100. Achter de molen bevond zich een moerasbos.
Omdat men een bestaan zocht in melk en vlees is men het moerasbos gaan ontginnen. Langzaam aan ontstond er een landschap van weidegronden met sloten.
Het zgn. 'cope'landschap ontstond door bemoeienis van het bisdom Utrecht dat stukken grond uitgaf. Het land moest vervolgens ontwaterd worden. De eerste bewoners begonnen sloten en greppels te graven en dijken aan te leggen.
Door de ontginningen daalde de oppervlakte van het land tot waterniveau. Er moest dus water uitgemalen worden om het land geschikt te maken voor veeteelt.
Vooral in de winter waren de problemen groot en zo vond men uiteindelijk de oplossing in bemaling met behulp van de wind, want wind was er genoeg!
De Heicop en de Bijlveld werden respectievelijk gegraven in in 1385 en 1413. Deze twee kanalen waren van belang voor de afwatering van de polder. Het uitgemalen water moest immers zijn weg vinden in een boezem. Dit recht werd verkregen bij het ontstaan van het waterschap Bijleveld en de Meerndijk
in het jaar 1413.
Korte beschrijving
De molen is in 1653 gebouwd en heeft tot 1960 de polder Kockengen op windkracht bemalen. Na 1962 is de molen als reservegemaal gaan dienen voor een groter gebied waarbij enkele polders zijn gecombineerd. Sinds 1963 is molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens. De molen onderging in 1983 een forse restauratie en is in 2005 wederom gerestaureerd. Het wiekenkruis bestaat nog uit zogenaamde Potroeden. Deze hebben een lengte van bijna 24 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk met zeilen. De molen slaat het water uit door middel van een scheprad.
In de periode 2011-2013 is de molen wederom zeer grondig gerestaureerd. Het scheprad is 70 cm verlaagd om een betere tasting in het polderwater te krijgen, de molen is voorzien van een nieuwe fundering en rietdek.